/ Behandelingen
Oogdruk: 24h drukmeting is het ideaal.
De bolle vorm van het oog wordt mede in stand gehouden doordat binnen in het oog vocht wordt geproduceerd, dat kamerwater wordt genoemd. Dit oogvocht heeft niets te maken met het uitwendige traanvocht. De hoogte van de oogdruk is afhankelijk van het evenwicht tussen aanmaak en afvoer van het kamerwater. Te hoge oogdruk ( > 21 mm/druk) kan ontstaan wanneer de afvoer van kamerwater wordt belemmerd.
De oogdruk kent bij normale personen een variatie van 2-6 mm/druk gedurende de dag. Bij personen met te hoge oogdruk kan de variatie oplopen tot meer dan 10 mm/druk. Vandaar dat het belangrijk is de druk op verschillende tijdstippen te meten.
Actueel kan hierbij gebruik worden gebracht van de sensimed triggerfish methode, een contact lens welke gedurende 24u op het oog wordt geplaatst om deze variatie van de druk te meten, dit is een vernieuwing sinds enkele jaren van toepassing en wordt indien nodig toegepast.
Oorzaak:
De exacte oorzaak van glaucoom is nog onbekend. Wel weten we dat een verhoogde oogdruk de belangrijkste factor is.
Door verhoogde oogdruk kan beschadiging van de oogzenuw optreden, met als gevolg uitval van een deel van het gezichtsveld, zonder dat dit wordt opgemerkt. Ook is bekend dat afwijkingen van de bloedvaten bij of in het oog een rol kunnen spelen.
Simulatie met videofilm:
Soorten Glaucoom:
De meest voorkomende vorm van glaucoom is het open kamerhoekglaucoom.
Vooraan in het oog is er een ruimte genoemd de voorste oogkamer. Een helder vocht vloeit in deze ruimte en verlaat ook deze ruimte. De plaats waar dat vocht het oog verlaat is de voorste oogkamerhoek: dit is de plaats waar het hoornvlies en de iris elkaar ontmoeten. Als het vocht deze hoek bereikt, stroomt het door een netwerk van kanaaltjes naar buiten het oog. Met de jaren is het deze outflow die trager begint te verlopen met als gevolg dat de oogdruk gaat stijgen. Het is een progressieve vermindering van de afvoer dat de oogdruk met de jaren verder doet stijgen. Door de toenemende druk treedt er schade op ter hoogte van de oogzenuw, met afsterven van zenuwvezels en breedtezichtverlies.
De naam open kamerhoekglaucoom wordt zo gegeven omdat de hoek waar langs het vocht het oog verlaat open is, het is het kanalennetwerk dat minder vocht doorlaat. Bij gesloten hoek glaucoom is de hoek sterk vernauwd tot dicht.
beeld van een open kamer hoekbeeld van een gesloten kamer hoek Preventieve laserbehandeling acuut glaucoom
De Acute vorm:
Bij het gesloten kamerhoekglaucoom is de bouw van het oog zodanig dat in korte tijd afsluiting van de kamerhoek kan ontstaan met als gevolg een acuut glaucoom. Dit gaat gepaard met een zeer snelle stijging van de oogdruk met wazig zien, een rood oog, hoofdpijn, misselijkheid en braken en vereist snelle behandeling. De behandeling dient ook snel ingesteld te worden, want anders is het ernstig verlies aan gezichtsvermogen blijvend.
De chronische vorm:
Deze komt meer voor en is in een vroeg stadium goed te behandelen. Mensen met toenemende katarakt of die hypermetroop zijn, dus met een sterke plus-bril, hebben een grotere kans op afgesloten kamerhoekglaucoom. Het is ook belangrijk om weten dat sommige geneesmiddelen een aanval van acuut glaucoom kunnen uitlokken. Dit kan je lezen in de bijsluiters van heel wat geneesmiddelen, vooral deze tegen verkoudheid, diarree, depressie en ziekte van Parkinson. Op open hoek glaucoom hebben deze geneesmiddelen geen invloed. De oogarts kan vaak, echter niet altijd, zien of je een aanleg voor acuut glaucoom hebt.
Een bijzondere vorm is het normale oogdrukglaucoom, waarbij ernstige schade aan de oogzenuw kan optreden zonder dat de oogdruk duidelijk verhoogd is. Veelal speelt een slechte bloedtoevoer naar de oogzenuw hierbij een rol.
Aangeboren glaucoom is zeldzaam, eveneens uitzonderlijk treedt glaucoom later in de kindertijd op.
Glaucoom kan ook ontstaan als gevolg van andere oogziekten. We spreken dan van secundair glaucoom bv na cortisone behandeling.
De risico groepen:
In principe kan iedereen glaucoom krijgen. De belangrijkste factoren die de kans op glaucoom vergroten zijn:
• een verhoogde oogdruk
• de aanwezigheid van glaucoom in de familie
• de leeftijd: met het stijgen van de leeftijd neemt de kans op glaucoom toe
• bijziendheid of myopie
• het gebruik van bepaalde geneesmiddelen of oogdruppels
• een doorgemaakt oogongeval
• het behoren tot het negroïde ras
De onderzoeken:
Deskundige controle van de ogen, kan glaucoom al in een vroeg stadium aan het licht brengen. Als je tussen de 40 en 65 jaar oud bent, kom je best om de 2 jaar op controle. Als er iemand in jouw familie glaucoom heeft, laat je je best jaarlijks controleren. Uitsluitend oogdrukcontrole is hiervoor niet toereikend, er moet meer dan alleen maar de oogdruk gecontroleerd worden. Er zijn meerdere manieren nodig om de oogdruk te meten. Bij de standaardtest wordt een purper licht gebruikt om de druk in het oog te meten. Een ander type is de “lucht puff” test dat de weerstand meet tegenover de naar het oog geblazen lucht.
Oogzenuwcontrole gebeurt door oftalmoscopie of met OCT (hyperlink naar OCT te voorzien: deze tekst zal onder retina staan). Soms kunnen hier druppels bij gebruikt worden waardoor het zicht enkele uren in lichte mate wazig kan zijn.
Video van ontstaan van schade thv oogzenuw (N Opticus) :
Met het gezichtsveld onderzoek wordt het breedtezicht onderzocht: op deze manier wordt nagekeken of er perifeer zicht verloren is door het glaucoom.
Behandeling:
Wanneer de diagnose glaucoom wordt gesteld, probeert de oogarts eerst de oogdruk te verlagen met oogdruppels, een zeldzame keer met tabletten Diamox. Door de oogdruk te verlagen, wordt bijkomende schade aan de oogzenuw vermeden. Deze oogdruppels verlagen de druk door ofwel de aanmaak te verminderen ofwel door de uitvloei te verhogen. Soms is het nodig meerdere oogdruppels samen te gebruiken. Ze hebben als gemeenschappelijk kenmerk dat ze dagelijks en zonder onderbreking moeten gebruikt worden.
Ook kan besloten worden een laserbehandeling uit te voeren bij open hoek glaucoom als de oogdruk onvoldoende verlaagd met oogdruppels, bij toenemende schade met verder gezichtsveld achteruitgang of oogzenuwschade, bij reactie op de oogdruppels of als de patiënt niet altijd getrouw de oogdruppels inbrengt. Met een laserstraal worden de mazen van het afvoersysteem beter doorgankelijk gemaakt. Het effect van de laser behandeling verschilt van patiënt tot patiënt en kan na verloop van enkel jaren verdwijnen. Een bijkomende behandeling is steeds mogelijk.
Deze ingreep gebeurt altijd poliklinisch met druppel verdoving in het kabinet. De patiënt zit te kijken in de richting van het lasertoestel terwijl een speciale lens vasthouden wordt om de laserstraal te richten naar de voorste oogkamerhoek. Tijdens deze vrijwel pijnloze behandeling is het mogelijk dat er gekleurde flitsen gezien worden.
Video:
Bij de laserbehandeling van een gesloten hoek glaucoom wordt een kleine opening in de iris gemaakt waardoor het vocht opnieuw via het afvloeisysteem het oog kan verlaten. Er wordt steeds preventief ook het andere oog behandeld.
Daarnaast bestaat ook nog de mogelijkheid de afvoer van het inwendige oogvocht door middel van een operatie zo te verbeteren dat de oogdruk voldoende daalt om beschadiging van de oogzenuw te voorkomen of te stabiliseren. Met een dergelijke ingreep wordt een nieuwe opening gemaakt om het voorkamervocht te verlaten. Het kan gebeuren dat deze nieuw gemaakte opening zich opnieuw sluit waardoor een tweede interventie noodzakelijk is. Zoals iedere ingreep kunnen er ook bijwerkingen zijn: katarakt, corneaproblemen, besmetting, roodheid gedurende enkele weken, om er enkele op te noemen. Als er zich een probleem voordoet, bestaan middelen om het te verhelpen. Reeds bestaande schade aan de oogzenuw en aan het gezichtsvermogen kan echter niet meer ongedaan worden gemaakt maar het is een operatie om het nog bestaande zicht vermogen te behouden.
Bijkomende informatie
